Ngành nghề nào sẽ “hot” trong những năm 2020, nền giáo dục sẽ phải định hướng đào tạo phát triển như thế nào?
Nếu bạn chỉ mới bắt đầu cuộc hành trình phát triển sự nghiệp của bản thân, những dự báo thú vị liên quan đến những ngành nghề mới nổi cùng phong trào khởi nghiệp và kinh doanh, sự kết nối và tiếp cận của con người là một phần quan trọng trong việc hình thành các nghề nghiệp trong tương lai.
Nhu cầu về các chuyên gia ICT (CNTT) sẽ tăng lên đến 26.5% vào năm 2020
Chuyên gia an ninh mạng đã trở thành một nhu cầu lớn trên toàn cầu. Trong 5 năm vừa qua nhu cầu đối với các nhà phân tích chính sách và trí tuệ đã tăng lên 21.4%.
Nhu cầu này đã vượt xa khỏi khả năng cung cấp nhân sự trong nhiều lĩnh vực liên quan đến ngành công nghiệp này bao gồm công nghệ, giải trí, truyền thông số, ngân hàng, tài chính và kế toán. Điều này có nghĩa là các bằng cấp liên quan đến lĩnh vực an ninh mạng sẽ mở ra một cánh cửa rộng mở tới các nghề nghiệp thú vị với lương bổng cao. Các bạn có thể lựa chọn một tương lai sáng tạo bằng cách theo học các khóa học cử nhân công nghệ thông tin hoặc thạc sỹ CNTT.
Một số ít các trường đại học có tư tưởng giáo dục tiến bộ đã chuẩn bị sẵn sàng để đào tạo các thế hệ kế cận về chuyên gia an ninh mạng. Ví dụ, Trường đại học xếp thứ hạng cao Macquarie gần đây đã vận hành trung tâm an ninh mạng Đại học Macquarie Optus trị giá 10 triệu đô la Úc, cung cấp cho sinh viên đang theo học tất cả kiến thức cần thiết để tạo ra một môi trường an ninh mạng hiệu quả cho các hoạt động ứng dụng trong thương mại, tư nhân và công nghiệp.
Các công việc liên quan đến phân tích sẽ ngập tràn
Nhu cầu đối với các chuyên gia tài chính và kế toán đã tăng lên 44% và sẽ tiếp tục tăng thêm 22% nữa vào những năm 2020 với kỹ năng phân tích cao vì vậy các khoá học thương mại, quản trị hay thạc sỹ kế toán vẫn tiếp tục hot. Trong khi đó, nhu cầu về các chuyên gia phân tích, toán học và thống kê sẽ tăng gần 10% vào năm 2020.
Để có được các kỹ năng phân tích định lượng và chất lượng cần thiết cùng với kiến thức về thương mại và kinh doanh, bạn cần phải có bằng cử nhân phân tích kinh doanh (Business analytics) hay khoa học hoặc thạc sĩ về ngôn ngữ kinh doanh, thạc sỹ về thực hành tính toán rủi ro (Actuarial Practice).
Sự già hóa dân số dẫn đến nhu cầu cao về chuyên gia y tế
Vào những năm 2020 nhu cầu về các chuyên gia y tế và dịch vụ cộng đồng sẽ lên đến trên 40% và cũng cần thêm 21,5% các nhà khoa học trong lĩnh vực y khoa. Bạn sẽ trở thành chuyên gia trong lĩnh vực này bằng cách học khóa học cử nhân tâm lý hay trở thành một bác sỹ vật lý trị liệu, cử nhân khoa học lâm sàng hay thạc sỹ y tế cộng đồng.
Cần thêm 15% chuyên gia quảng cáo và tiếp thị vào năm 2020. Hãy đánh dấu bước ngoặt cho sự nghiệp của mình bằng cách theo học để lấy bằng cử nhân về nghệ thuật hoặc truyền thông, hoặc bằng thạc sĩ thương mại, chuyên về marketing.
Nhu cầu tăng thêm 16% kỹ thuật viên biểu diễn nghệ thuật vào năm 2020. Nghiên cứu về cử nhân ngành truyền thông hoặc thạc sỹ ngành sáng tạo và tạo lập sự nghiệp trong lĩnh vực văn hoá.
Thế giới vẫn cần nhiều kỹ sư, luật sư và giáo viên…
Theo nghiên cứu thì thế giới vẫn cần thêm 22% chuyên gia về viễn thông vào năm 2020. Số lượng luật sư vào năm 2020 cũng sẽ tăng 17,6%. Số lượng các chuyên gia giáo dục mầm non sẽ tăng 27%, giáo viên giáo dục đặc biệt là 21%. Có lẽ bạn biết rõ bạn cần học những bằng cấp nào cho các ngành này.
Lời khuyên cho tương lai: Ngoài vấn đề học gì, học như thế nào cũng vô cùng quan trọng:
Hãy chọn những nơi học mang lại các cơ hội trải nghiệm đa dạng, kết nối với ngành công nghiệp mình đang học để có thể vừa học vừa trải nghiệm và sẵn sàng làm việc thực sự khi ra trường.
Hãy cho mình cơ hội được trở thành công dân toàn cầu khi còn là sinh viên để có thể trải nghiệm các kinh nghiệm học tập làm việc, giáo dục, lãnh đạo tại nhiều nước trên thế giới.
Tốt nghiệp đại học có dễ kiếm việc làm?
Theo gig.vn, giới trẻ hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức, trong đó thách thức lớn nhất là việc làm. Hàng triệu thanh niên được đào tạo tốt và có năng lực nhưng vẫn thất nghiệp vì chọn nghề không phù hợp.
Theo bản tin cập nhập thị trường lao đông Việt Nam của Bộ Lao động thương binh và xã hội đến tháng 10/2015, cả nước có 1.128,7 nghìn người trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp trong đó thanh niên (nhóm từ 15-24 tuổi) bị thất nghiệp chiếm 7,30%. Đặc biệt, có 225,5 nghìn người (20 %) lao động trình độ từ đại học trở lên bị thất nghiệp. Qua đó chúng ra thấy rõ thực trạng không phải cứ học Đại học là có được một công việc tốt vì tốt nghiệp Đại học mà vẫn thất nghiệp là một thực trạng khá phổ biến.
Học ngành nào dễ xin việc?
Việt Nam đã và đang tham gia một cách tích cực vào tiến trình hội nhập quốc tế thông qua việc ký kết các hiệp định đối tác kinh tế với các nước trong khu vực như Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã ký kết trong năm 2015 hay Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) hình thành vào cuối năm 2015. Theo đó các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp mới sẽ ra đời. Trong xu hướng đó, các ngành thuộc lĩnh vực tiêu dùng nhanh (FMCG), công nghệ thông tin, công nghiệp chế biến và phụ trợ, dệt may, xây dựng, vận tải và nông sản xuất khẩu sẽ hưởng lợi. Những lĩnh vực Cơ khí, xây dựng, công nghệ thông tin, dịch vụ, y tế, du lịch, điện tử, điện – điện công nghiệp – điện lạnh… sẽ là những ngành “hot”. Ứng viên có ngoại ngữ tốt sẽ có nhiều cơ hội lớn hơn, và lĩnh vực giáo dục đào tạo như dạy ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh cũng được hưởng lợi từ xu hướng này.
Đổi lại, những nghề làm trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng sẽ là đối tượng ít được chú ý đến. Nguyên nhân có lẽ xuất phát từ quá trình mua bán, sáp nhập và tái cấu trúc của ngành. Tuy nhiên, điều này lại kích cầu đối với nhân sự ngành Luật nói chung và Luật kinh tế nói riêng.
AEC sẽ tạo thêm 14 triệu việc làm ở khu vực ASEAN, trong đó Việt Nam chiếm 1/6 tổng lực lượng lao động của khu vực.Có 8 ngành nghề mà lao động có kỹ năng tay nghề cao được phép di chuyển trong khu vực Hiệp định công nhận kỹ năng nghề trong 8 ngành này giữa các nước trong khu vực ASEAN. Đó là, kiểm toán, kiến trúc, kỹ sư, nha sĩ, bác sĩ, y tá, điều tra viên và du lịch. Điểm yếu của lao động Việt Nam chính là thiếu kỹ năng mềm như làm việc theo nhóm, giao tiếp, ngoại ngữ và thứ hai là kỹ năng nghề nói chung là thấp…
Đặc biệt, một ngành rất mới mẻ ở Việt Nam đang thiếu nhân lực là ngành điện hạt nhân. Theo báo cáo tháng 2/2016 trong hội thảo về phát triển dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại QĐ số 584/QĐ-TTg ngày 11/4/2013, Việt Nam đang thiếu trầm trọng những nhân lực có chất lượng. Như vậy, có thể nói nhu cầu nhân lực tay nghề cao đang tăng nhanh trong 5 năm tới. Thị trường lao động Việt Nam đang ở thời kỳ cao điểm trong năm nay khi vừa đón một loạt nhân lực mới tham gia vào từ các trường đại học, cao đẳng, trung cấp và các trường nghề trong cả nước. Lực lượng lao động này sẽ phải đối mặt với những thách thức trên. Đồng thời, đội ngũ lao động kế cận sẽ phải lựa chọn hướng đi để phù hợp với xu thế khi gia nhập vào thị trường này trong vài năm tới.
Tư vấn hướng nghiệp – Làm thế nào để chọn ngành phù hợp?
Đây là câu hỏi được khá nhiều bạn trẻ tốt nghiệp cấp 3 băn khoăn trong khi cũng có nhiều bạn khác chưa hề chuẩn bị hành trang gì để tham gia thị trường lao động trong những năm tới.
Một xu hướng gần đây được nhiều học sinh cuối cấp 3 có xu hướng lựa chọn là học đại học và đi du học. Tuy nhiên, trong quá trình chia sẻ, AUM nhận thấy khá nhiều quyết định kiểu chạy theo đám đông vì suy nghĩ đơn giản là học cao thì mới có công việc tốt và thu nhập cao.
Vì vậy nhưng trước khi quyết định chọn ngành nào, học trường nào các bạn nên phân tích kỹ những yếu tố sau:
1. Những biến động của thị trường Lao động Việt Nam hiện tại và trong 5-10 năm tới.
2. Xác định nhóm công việc mà bạn ưa thích
3. Lựa chọn 2 đến 3 trường bạn muốn học và phù hợp với năng lực của mình sau đó tìm hiểu kỹ và so sánh về chất lượng đào tạo, cơ sở vật chất, học phí của trường
4. Ưu tiên những trường, ngành có hợp tác với các tập đoàn lớn như Samsung, Sông Đà, VinGroup… hay những ngành đang được nhà nước quy hoạch để đào tạo cán bộ nguồn để đảm bảo đầu ra.
Cao đẳng là một trong những lựa chọn tốt các bạn nên cân nhắc vì những lợi ích như thời gian đào tạo ngắn và có thể tham gia thị trường lao động sớm hơn; kiến thức về thực hành thực tế nhiều hơn, kinh phí học tập cũng tương đối thấp. Hiện nay đã có một vài trường nắm bắt được xu thế này và tiên phong trong việc hỗ trợ việc làm đầu ra cũng như tạo điều kiện cho sinh viên từ năm thứ 2 thực tập có lương, như Trường Cao đẳng Công nghệ và Thương mại Hà Nội (HTT). Trường Cao đẳng Công nghệ và Thương mại Hà Nội có vốn đầu tư nước ngoài từ Nhật và Úc, có hỗ trợ sinh viên ra trường làm việc tại Singapore. Đây là một điểm cộng rất lớn vì trong giai đoạn kinh tế hội nhập việc dịch chuyển nhân lực trong khu vực Đông Nam Á là rất phát triển. Cao đẳng nghề Công Thương Việt Nam cũng là một trong những trường khá cập nhật với xu hướng thị trường lao động tương lai khi mở ra hàng loạt ngành đào tạo dịch vụ có tính thực dụng cao như chăm sóc sắc đẹp, thiết kế tạo mẫu tóc, lắp đặt điện nước, phát triển ứng dụng di động,…
Với ngành điện hạt nhân, Đại học Đà Lạt, Đại học Khoa học Hà Nội, Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội là ba trường đang được Bộ GD&ĐT “ngắm” để đào tạo cán bộ nguồn cho ngành này. Vì vậy, đây cũng là thời điểm rất tốt để các bạn “gieo” mầm cho nghề nghiệp tương lai. Tỷ lệ có việc làm có thể lên tới 99% nếu bạn đủ năng lực học ngành này bởi có quá ít sự cạnh tranh và quá thiếu đầu vào để lựa chọn.
Có thể nói, chọn trường, chọn ngành là quyết định quan trọng cho cuộc sống tương lai mỗi người. Với mong muốn chia sẻ được những thông tin quan trọng giúp các bạn có cái nhìn đa chiều để xác định con đường tương lai, AUM Việt Nam đã tổng hợp nhu cầu thị trường lao động và phân tích các yếu tố ảnh hưởng ở trên các bạn tham khảo. AUM chúc các bạn có những quyết định sáng suốt để có thể có một công việc phù hợp với sở thích mà vẫn đáp ứng nhu cầu nhân lực hiện tại cũng như 5-10 năm tới của thị trường lao động.